Πρωτεΐνες Ορού Γάλακτος - Τι είναι Τελικά;
Όπως όλοι γνωρίζουμε οι πρωτεΐνες αποτελούν 1 από τα τρία κύρια οργανικά συστατικά των κυττάρων μας. Αποτελούνται από αμινοξέα που συνδέονται μεταξύ τους με ειδικούς δεσμούς αποδίδοντας πεπτίδια έως και πολυπεπτιδια με αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες αμινοξέων.
Οι δεσμοί τους τεντώνονται συστρέφονται δονούνται, κάνοντας το μόριο της πρωτεΐνης ένα τρισδιάστατο χορευτικό αρχιτεκτόνημα, με θαυμαστή και εξαιρετική πολυπλοκότητα. Ένα κύτταρο περιέχει περίπου 2000 πρωτεϊνικά μόρια.
Ένας άνθρωπος έχει πάνω από 100.000 διαφορετικά πρωτεϊνικά μόρια. Τα ένζυμα τα αντιγόνα των ιών και των βακτηρίων τα αντισώματα οι ορμόνες και λοιπά είναι πρωτεΐνες. Μέχρι που το γονιδίωμα και το μικροβίωμα έχουν μικρή σημασία αν δεν μελετηθεί και το παραγόμενο ή τροποποιημένο πρωτέωμά τους (οι πρωτεΐνες δηλαδή που παράγονται ή τροποποιούνται σε τελικό στάδιο απ' αυτά, σε σχέση με τις πληροφορίες που δέχεται ο οργανισμός μας από το περιβάλλον του).
Είναι εύθραυστα και ευπαθή μόρια που συχνά υπόκειται σε μη αναστρέψιμες μετατροπές τις λεγόμενες μετουσιώσεις. Το ασπράδι του αυγού που όταν θερμαίνεται γίνεται λευκό και στέρεο, είναι μία από αυτές.
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ
Η ποιότητα της πρωτεΐνης καθορίζεται από τα απαραίτητα αμινοξέα που περιέχει και την δυνατότητες απορρόφησης από τον οργανισμό μας, καθορίζοντας τη βιολογική της αξία.
Από τις κορυφαίες σε βιολογική αξία θεωρούνται οι πρωτεΐνες από τυρόγαλα ή ορό γάλακτος (whey proteins), που αποτελούν ουσιαστικά το υδατοδιαλυτό μέρος από το γάλα. Αυτό είναι το σχετικά διάφανο υγρό πού ρέει όταν πήζει το τυρί, που μέχρι πρότινος το πετούσαν.
Τώρα πλέον αποτελεί την πρώτη ύλη για παραγωγή υποπροϊόντων, από πρωτεΐνες σε μορφή σκόνης που χρησιμοποιούν κυρίως οι αθλητές, έως διάφορα προϊόντα τυρογάλακτος. Έχουν την υψηλότερη συγκέντρωση στα αμινοξέα διακλαδωτής αλυσίδας (BCAA), τα οποία είναι σημαντικότατα για την αποκατάσταση των μυικών κυττάρων και την πρωτεϊνοσύνθεση.
ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Υπάρχουν βεβαίως και δύο υποκατηγορίες, που θεωρούνται ακόμα πιο ευεργετικές. Είναι η απομονωμένη πρωτεΐνη ορού ή whey protein isolate και η υδρολυμένη πρωτεΐνη ορού (whey protein hydrolysates -WPH), που διαφοροποιούνται ανάλογα την διαδικασία επεξεργασίας τους και δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου λακτόζη και χοληστερόλη, ενώ η περιεκτικότητα τους σε πρωτεΐνη ανέρχεται στο 90% και άνω.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
Η χρησιμότητά τους σε αθλητές, σε ανθρώπους με έντονη σωματική δραστηριότητα, σε ανθρώπους με ακούσιο μυϊκό καταβολισμό (π.χ. το 1/3 των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών), σε καρκινοπαθείς, σε υποσιτιζόμενους και σε ανθρώπους που έχουν δυσθρεψία, είναι σημαντική για τη διατήρηση του μυικού ιστού τους, με γνώμονα φυσικά το μέτρο και την ατομικότητα που καθορίζουν οι αρμόδιοι ειδικοί επιστήμονες!
ΤΣΙΛΙΜΙΓΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
Διατολόγος, Συγγραφέας Διαιτολογικών βιβλίων, SCOPE (Ειδικός στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πιστοποιημένος από τη WOF), με μετεκπαίδευση στη Λιπιδιολογία, στην πρόληψη καρδιαγγειακών & μεταβολικών νοσημάτων, μέλος της Ελλ. Ετ. Αθηροσκλήρωσης, EAS, WOF, Ελλ. Ιατρικής Ετ. Παχυσαρκίας.
Αντιπρόεδρος Ελλ. Ερ. Ινστ. Επιστημον. Διατροφής Αθλητών και διευθυντής της επιχείρησης «Η ΥΓΕΙΑ». e-mail: tsilidiet@yahoo.gr, face book - messenger: Μιχάλης Τσιλιμιγκάκης, site: www.tsilidiet.gr, www.hugeia.gr, www.tsilibooks.gr
ΔΕΣ ΕΠΙΣΗΣ